Inhoud

• Wat is hiv?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Hiv

Wat is hiv?

Hiv is een soa. Je kunt het krijgen door seks met iemand die het heeft. Hiv komt door een virus.

Als je geen behandeling tegen hiv krijgt, gaat je afweer steeds minder goed werken. In het begin merk je daar weinig van. Later krijgt je lichaam steeds minder afweer tegen ziektes. Als je ziek wordt door hiv heb je aids. Bij sommige mensen is dat een paar maanden nadat ze hiv hebben gekregen, bij anderen pas na 15 jaar. Na 10 jaar met hiv heeft ongeveer de helft van de mensen aids.

In deze situaties heb je een grotere kans om hiv te krijgen:

• als je man bent en seks hebt met mannen
• als je seks zonder condoom hebt met iemand uit een gebied waar veel mensen hiv hebben

Soa betekent: seksueel overdraagbare aandoening.
Hiv betekent: humaan immunodeficiëntie virus.
Aids betekent: acquired immunodeficiency syndrome.

Kan ik er zelf iets tegen doen?

Deze dingen kun je doen om te zorgen dat je anderen niet met hiv besmet:

Seks met condoom

Gebruik altijd een condoom. Als je seks hebt met een condoom is de kans dat je hiv doorgeeft veel kleiner. 
Je hebt ook een kleinere kans om een andere soa te krijgen.

Bekijk ook de andere adviezen om te zorgen dat je geen soa krijgt of doorgeeft.

Pillen tegen hiv voor de seks (PrEP)

Je sekspartners kunnen PrEP gebruiken. PrEP is een medicijn dat beschermt tegen hiv.

Kijk bij beschermen tegen hiv met PrEP.

Spoed-behandeling tegen hiv na de seks (PEP) 

Heb je seks zonder condoom gehad en gebruikt je sekspartner geen PrEP? Dan kan je sekspartner een spoed-behandeling met PEP krijgen. PEP is een medicijn dat zorgt dat je een kleinere kans hebt om hiv te krijgen.

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Bel de huisarts of de GGD op werkdagen bij 1 of meer van deze dingen:

• Je wilt je laten testen op andere soa’s.
• Je hebt vragen over hiv.

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Antivirale middelen
Antivirale middelen remmen de vermeerdering van het hiv. Ze kunnen het virus niet volledig laten verdwijnen. Wel kunnen ze de hoeveelheid virus in het bloed (‘viral load`) drastisch verlagen, waardoor het aantal witte bloedcellen toeneemt en de afweer weer op peil komt. Ook kunnen antivirale middelen worden gebruikt om hiv-besmetting te voorkomen bij mensen met een verhoogd risico hierop. Dit noemt men pre-exposititie profylaxe (PrEP). En om een hiv-infectie te vermijden bij mensen die in contact zijn gekomen met besmet bloed of bij mensen die onbeschermde seks hebben gehad met iemand die besmet is. Dit noemt men post-exposititie profylaxe (PEP)

Omdat het virus snel geneigd is ongevoelig (resistent) te worden, kan het alleen in combinatie met andere anti-hiv-middelen worden toegepast. Gebruikelijk is daarvoor een combinatie van minimaal drie medicijnen te kiezen. Mocht deze combinatie onvoldoende effectief worden, dan kan men overschakelen op een combinatie van drie niet eerder gebruikte medicijnen, waarvoor het virus nog wel gevoelig is. Voorbeelden van antivirale medicijnen zijn bictegravir, doravirine, efavirenz, emtricitabine, lamivudine, maraviroc en tenofovir.

Medicinale cannabis
Bij de behandeling van hiv met geneesmiddelen treden vaak bijwerkingen, zoals misselijkheid en braken op. Cannabis kan worden gebruikt om deze bijwerkingen te verminderen. Bij mensen met de ziekte aids kan cannabis worden gebruikt tegen pijn, misselijkheid, verminderde eetlust, vermagering en verzwakking.

De werkzaamheid van cannabis is pas in beperkte mate onderzocht. Cannabis zal daarom pas worden voorgeschreven als reguliere behandelingsmethoden onvoldoende werken of wanneer er te veel bijwerkingen optreden.

Het wordt speciaal geteeld voor levering via de apotheek zodat een constante kwaliteit wordt geleverd. Het bevat verschillende werkzame stoffen, waaronder dronabinol en cannabidiol. Cannabis wordt geleverd in verschillende variëteiten, waarin verschillende gehaltes aan werkzame stoffen zitten. Het is op recept verkrijgbaar in de apotheek.

Dronabinol, één van de werkzame bestanddelen van cannabis, is apart verkrijgbaar in capsules. Het kan alleen met een speciale artsenverklaring in de apotheek besteld worden.

Megestrol
Bij mensen met de ziekte aids wordt megestrol gebruikt tegen verminderde eetlust, sterke vermagering en verzwakking. Waarschijnlijk werkt dit middel doordat het de eetlust stimuleert en zorgt dat uw lichaam het voedsel efficiënter verwerkt.

Atovaquon
Atovaquon kan worden gebruikt bij verschillende infecties die kunnen optreden bij mensen die met het hiv zijn geïnfecteerd, zoals longontsteking door pneumocystis of hersenontsteking door toxoplasmose. Het wordt gebruikt om een dergelijke infectie te voorkomen of te behandelen.

Filgrastim 
Filgrastim stimuleert het beenmerg om bepaalde witte bloedcellen aan te maken. Door het virus kunnen er te weinig witte bloedcellen in het bloed zitten. Filgrastim stimuleert de aanmaak van witte bloedcellen, waardoor uw afweer sterker wordt.

Pyrimethamine 
Pyrimethamine kan worden gebruikt bij verschillende infecties die kunnen optreden bij mensen die met het hiv zijn geïnfecteerd, zoals longontsteking door pneumocystis of hersenontsteking door toxoplasmose. Het wordt gebruikt om een dergelijke infectie te voorkomen of te behandelen.

Pentamidine
Pentamidine kan worden gebruikt bij longontsteking die kan optreden door pneumocystis bij mensen die met het hiv zijn geïnfecteerd of een verminderde afweer hebben. Het wordt soms ook gebruikt om deze longontsteking te voorkomen.

Dapson
Dapson kan worden gebruikt bij verschillende infecties die kunnen optreden bij mensen die met het hiv zijn geïnfecteerd, zoals longontsteking door pneumocystis of hersenontsteking door toxoplasmose. Dapson wordt gebruikt om deze infectie te voorkomen of te behandelen.

U kunt dapson alleen of in combinatie met pyrimethamine (een medicijn tegen parasieten) of trimethoprim (antibioticum) gebruiken. Dit hangt af van de soort infectie die u heeft. Ook schrijft uw arts folinezuur voor om de kans op bijwerkingen te verminderen.